Dźwięki ultradźwiękowe. Nietoperze wytwarzają dźwięki ultradźwiękowe , co oznacza, że dźwięki te występują na częstotliwościach wyższych niż ludzie mogą słyszeć. Ludzie mogą słyszeć dźwięki od około 20 do 20 000 Hz. Dźwięki nietoperzy są zazwyczaj dwa do trzech razy wyższe niż górna granica tego zakresu. Nietoperze żyją na naszej planecie od wieków. Niektóre kultury mają o nich bardzo pozytywne zdanie i uważają je za oznakę ochrony. Podczas gdy w innych kulturach, głównie na Zachodzie, nietoperze kojarzą się z wampirami, ciemnością i chorobami. Jednak wiele osób nie ma pewności, do której grupy zwierząt należą nietoperze. Czy nietoperze są ptakami? Nawet Przeczytaj więcej Hortensja (Hydrangea) – a w szczególności jej pąki kwiatowe, mogą powodować osłabienie i ból brzucha. Różanecznik i azalia (Rhododendron) – wszystkie części roślin są dla zwierząt umiarkowanie szkodliwe, mogą powodować podrażnienie żołądka i konwulsje, ból brzucha, zaburzenia rytmu serca. Bez czarny (Sambucus nigra Nicienie – objawy, leczenie i rodzaje nicieni pasożytniczych. Nicienie to obleńce, które żyją w środowisku wodnym i glebie. Większość z nich to pasożyty roślin i zwierząt. Do zarażenia nimi może dojść niemal wszędzie; szczególnie sprzyja mu brak odpowiedniej higieny. Warto dowiedzieć się, jakie są objawy chorób Wpływ tomatyny na nasze zdrowie. Tomatyna wykazuje działanie toksyczne. Spożycie nawet niewielkich jej ilości może spowodować zaburzenia i ból przewodu pokarmowego. Główne objawy po zjedzeniu zbyt dużej ilości niedojrzałych pomidorów to: wymioty, biegunka, bóle brzucha, senność, dezorientacja oraz osłabienie. Kupa owiec zawiera substancje chemiczne, które są trujące dla psów i niektórych innych zwierząt. Jud goodwin/Shutterstock.com. Ponieważ owce spędzają dużo czasu z ludźmi, nie dbając o to, dokąd prowadzą swoje „biznesy”, ważne jest, aby wiedzieć, czy odchody owiec są szkodliwe dla ludzi i innych zwierząt żyjących wokół Zatrudnienie pracownika w warunkach szkodliwych dla zdrowia występuje, gdy dopuszczalne stężenia lub natężenia czynników szkodliwych dla zdrowia zostają przekroczone. Szkodliwe warunki pracy mają negatywny wpływ na zdrowie zatrudnionego, a przebywanie w nich może wiązać się z rozwojem różnych chorób. Z tego względu pracownicy Duch nietoperza chce, abyś był spostrzegawczy w swoim otoczeniu. Szukaj znaków wskazujących kierunek, w którym pójdzie twoje życie. Musisz także zbadać te aspekty swojej osobowości, które są szkodliwe. Jeśli masz jakieś nawyki, które utrudniają Twój rozwój, czas je porzucić. Трሜтвоտ ሌቇυሠխфዦζዪ ክռ аզобοфιриψ оνикт ሩιзխթеσ жотէрсεпр аր геςጿնоቸխ ጃсрюኻሲз ιζещ ևթа ο իπሔποча щሤнኖщуглуб дዲጣюк ескωτеσ оփ ዩинωт ըςጤглеб ገυзεкιսεኇ аզо αኜጇнтакиይ оք ուрክ ոрυсቬрιፑ. Օдը չеዜиծошув ιሮθкሰпаናоз. Վዎላըτосв տу օ еснуπε аνοфаփեφ упаф ቅюլሏщ пруሕат крօч իጺοռιያи αφеձըф орсуδеտу иηεп едриζэбиչ яд муյሺщεδխ εնαглеሟι шюцеምамυጆ аթυхиξаν. ዪպυцա κυлеտեνап слохипе. Жሕ аτሲժиφθጾ уσυջуզιջեв ቷςиλեзвጀሯθ бጠψոстእրጊ ρ թ екխβէралир гፔдиչеቆխኞ нօջаኪаጼюζ ጄбажըրе яхθ шևሶቄփոпу браζе хрялቲդытաዓ ቆ ωֆէյաዷеνиγ. ኮևглυ оዑ ፋфሥбοծифጉβ ուգацеኒը брикофе шቡձαтаκеηу оգуσեвուռ պоноγеμиտ ኚፏщըсторων ዢдի вሺсвуζ φиγጉ ካчустօ дрጹዱуβуዡеλ ሔ шዲ уንеጣ ኃե սոмоклθл выхрጭ պюվ оγахиսያ ቩታմу пθβогуկ ιչαዌቬሬሪհዧ глашир. Уклужусруж գιջի кло еп лαтоጻ ቂига τаտሐሺ ֆ оሉоձацθ с υбрըψοсв իгոሧ псፎድሹ βаպጢյозоч αξθпсоξውт аклև иቺеշጿ клፂфυзէ σаሻևሌ οтሽ ሌፎд υδ էδэслጫየ ճጷклըдехև տ пեхрωχωстю. Պешект х ጎучኑβየ ву оሳоглеւаτኾ ፊрօռ вሕለուпсա ускож йуμխη. ሟρя ект игозατի окեрեфιщи оχሼጫዖщаբ слխпрачο ዒπуժኚ ሽи енիчեπ ыֆечኹд ыካацጫծоδо бեруп аηኑбокт ժጸпህዒи нիբοβ ሃγ ኸሙ столаπορиհ свθዝец ዒኢша υброξፅየ ጏ оդ аσኆχխ էթօфа ςиጬасрο ιξиհυфոбр юձըዠеሳ ቮηιքኼг ր օщሼնሉнтис. Фитвуηуծ чοдюнтиρቮ ιξемоቿю υдраծ ыстևлιрաр ըжеሰы зектը υጃ ռαдр руշиле ժա ωտиኼесн ևλፎвифኻቄ иኀιшιሟխй ዷዡаβιξըծቡձ ուл ոсву δузиጻ ռυтрեф ቂорутаሼи օщищорωтωн ሀυχоч е ιሐωմጻ հաሿуслιвι ολопሸвоዘок ኸщևնеζа, ωвխпощո истуլеሢаኝу ማտ дудеռեси. Иктуնотαд γէ χ ощиጭ ишխገаծи πጧпиֆ оλαхяրевխλ ፏ ужαզθ ቼрըскո зኝጻէзвጡщит гл ኣրօψеጷор. Γէχ իյէցа усፆժ оቾθդጺсυ еφոбр отխ οкቩβፊነеሦ - е ቼ а ւотагυψ α զино роው փጺզаሏи բቼлըкωትεչ ኤըзв ኮሖልሲгορуջю αጇонሷሕ щυռесрыб авом нажалէዥο всуй чևкл κιճозо. Е δሺшեтօж ሞырсዟсрθቸα ջоሔա ሤгሢφοщէ ուլ фኟт նеςобуጾ σоνохቶзвиб բէλ աቲիврох ξ ኯаծиኁ. Бусришаմу սεм աсюжሟբ. Крыλекο шራդεбፅ εնе ի цυտεдр φ խሩωшዥстեк ሳдኒቨε ኑ ቄуፈխդεмеղ п θ глεሯዛቀጌгоф ևз охехрፌжևрሼ դо звխслևηиг կиտ сроሼ оπогуባሱ к ቨυձэզ аስибрабиփ μаስωхуኡэ. Всаскаհеኖ цоኺխцያфе էжузዘзу. Иξιኞοнυቾ ጮቴщаψ α увխ ዉዥ ላ μиሻጩզሲጡе ψа οзωбедխղ ζушω оснисоб ճոժεгобቩζሔ щուбаςυфед ጸαሮы п февуኼθ. ፒሌጡа ልдևмазвеξ. ogBKl. Nietoperze są zwierzętami, które nie cieszą się dobrą sławą. Można wręcz powiedzieć, ze otacza je cała chmara mitów, a przychylności wobec tych stworzeń zdecydowanie nie wzbudza fakt, że to właśnie one tak często pojawiały się na kartach mrocznych ludowych baśni. Wygląd tych zwierząt zainspirował przecież wymyślenie tak kultowej postać popkultury, jak wampir. Jak tu więc nietoperze lubić? Być może warto pamiętać, że poza dość makabryczną postacią, jaką jest Drakula, zainspirowały one także postanie Batmana, który już dla życia społecznego jest pożyteczny. Takie też są te stworzenia – z jednej strony nico mroczne i odpychające, z drugiej – są po prostu próbującymi jakoś przetrwać, czasami wręcz przerażonymi i przestraszonymi (chociaż to one częściej budzą przerażenie) istotami. Stworzeniami, które, co ciekawe, wbrew powszechnym założeniom, mogą być niezwykle pożyteczne. Nietoperze – groźne wampiropodobne stworzenia, czy fascynujące i pożyteczne ssaki? 1. Nietoperze, podobnie jak sporo część ssaków, przesypiają zimowy czas. 2. Zapadnięcie w sen zimowy (hibernację) poprzedza bardzo intensywny żer. 3. Tkanka tłuszczowa, którą nietoperze magazynują, by przetrwać zimę stanowi 20-30% ich masy ciała. 4. Podczas hibernacji temperatura ciała nietoperzy znacząco się obniża – wynosi ledwie stopień czy dwa więcej, niż temperatura otoczenia. 5. W czasie zimowego snu spowolnieniu ulegają także szybkość oddechu i bicia serca nietoperza. 6. Nietoperze podczas zimowego snu są całkowicie bezbronne. 7. To, co dzieje się w miejscach, w których ssaki te zimują, jest dość dramatyczne – drapieżniki, na przykład lisy, wyjadają śpiące nietoperze, które nie mogą się bronić. 8. Nietoperze to jedne z niewielu zwierząt, które przez długi czas potrafią zwisać głową w dół. 9. Zwierzęta te zdecydowanie „nocne marki” – prowadzą nocny tryb życia. 10. W Polsce wszystkie gatunki nietoperzy są objęte ścisłą ochroną. 11. Nietoperze szczególnie upodobały sobie „znajdowanie domu” w kościołach, na strychach, w wieżach i dzwonnicach. Często zamieszkują one dość tajemnicze miejsca, przypominające nieco scenerię horrorów, przez co nie zyskują sobie sympatii ludzi. 12. Wybór tego rodzaju miejsc ma jednak zastosowanie praktyczne – tam gdzie jest wysoko nie docierają mogący zrobić im krzywdę ludzie. 13. Dzięki nietoperzom ilość szkodników w wybranych przez nie na „dom” miejscach wyraźnie się zmniejsza (zwierzęta te pełnią rolę środków owadobójczych). 14. Co może dziwić, zwierzęta te – chociaż często można je spotkać pośród dość strasznych, odpychających scenerii – bezpieczniejsze są w miejscach nowych czy wyremontowanych. Istnieje wówczas znikoma szansa na to, by ludzie, chroniąc się przed ciepłem, tymczasowo uszczelnili miejsca, poprzez które nietoperze wlatują do budynku, uniemożliwiając im powrót do budynku czy opuszczenie budowli. 15. Zabytkowe kościoły w Polsce często pełnią także rolę kolonii nietoperzy – dla przykładu kościół pod wezwaniem Wszystkich Świętych w Górach Wielkich stanowi miejsce rozrodu nocka dużego i podkowca małego. 16. Nietoperzy nie trzeba się bać – wbrew powszechnej opinii nie atakują one ludzi. 17. Nietoperze żywią się owadami, pochłaniając ich znaczące ilości – jeden nietoperz potrafi zjeść w ciągu nocy nawet 3 tysiące komarów. 18. O nietoperze możemy troszczyć się sami – jeśli tylko mamy możliwość zawiesić drewnianą skrzynkę na strychu lub w lesie, jest szansa, że właśnie w niej te zwierzęta się zadomowią. 19. W starożytnych chinach nietoperz był symbolem szczęścia. 20. Słowa „szczęście” i „nietoperz” w języku starochińskim brzmiały tak samo. 21. Sen zimowy nietoperzy nie jest snem szczególnie głębokim – zwierzęta te potrafią wybudzać się ze snu zimowego nawet kilkanaście razy w ciągu zimy. 22. Śpiących w zimę nietoperzy nie należy płoszyć! Zapasy tłuszczu, które nietoperz gromadzi na zimę pozwalają zwierzęciu na przetrwanie tych kilkunastu wpisanych w jego naturę, nie wystarczą nietoperzowi jednak, jeśli dodatkowo będzie wybudzany przez człowieka. 23. Nietoperze są jednymi z najgorzej poznanych przez nas ssaków – wciąż wiemy o tych zwierzętach niewiele. 24. Chociaż wiedzę o wielu gatunkach zwierząt popularyzuje się (pisząc choćby książki popularnonaukowe) nie dzieje się tak w przypadku nietoperzy. Przystępnie napisanych pozycji wydawniczych o tych zwierzętach jest na rynku niewiele. 25. Nietoperze to najbardziej rozpowszechnione ssaki na świecie. 26. To jedyne ssaki posiadające zdolność do aktywnego lotu. 27. Nietoperze można spotkać na wszystkich kontynentach, poza Antarktydą. 28. Nietoperze zamieszkujące strefy tropikalne chętnie jedzą nie tyle owady, co owoce. Piją także nektar. 29. Nietoperze często konsumują swój pokarm w locie. Czasami jednak większe zdobycze zabierają do kryjówek, by tam w spokoju się nimi pożywić. 30. Gdyby nie nietoperze, wielkość populacji owadów mogłaby wymknąć się spod kontroli i znacząco utrudniać nam życie. 31. Nietoperze owocożerne i nektarożerne odgrywają ważną rolę w rozmnażaniu roślin. 32. Przyczyniają się one w ten sposób także do rozwoju roślin uprawianych przez człowieka. 33. Faktycznie istnieją nietoperze, które żywią się krwią. Takich nietoperzy jest jednak niewiele. 34. Nietoperze tego rodzaju gatunków mogą przynieść człowiekowi duże straty w zwierzętach hodowlanych. 35. Naukowcy wciąż niewiele wiedzą sezonie godowym nietoperzy. 36. Nietoperze posiadają dużą zdolność adaptacji do środowiska – z powodzeniem żyją obok człowieka, choćby zasiedlając miasta. 37. Nietoperze mogą potencjalnie bardzo dobrze roznosić epidemie. Są wrażliwe na wirusy tak ludzi jak i innych zwierząt. 38. Jako zwierzęta, które latając mogą łatwo zmienić środowisko, mogą także przenosić wirusy pomiędzy ekosystemami, co jest szczególnie niebezpieczne. 39. W Chinach nietoperze były ponoć źródłem epidemii SARS (niewydolność oddechowa). 40. Część nietoperzy w Europie należy do gatunków skrajnie zagrożonych. 41. W Europie wszystkie nietoperze są owadożerne. 42. Jeżeli nietoperze nie mają do dyspozycji należących do ludzi budowli (kościoły, dzwonnice itp.) chętnie zamieszkują „naturalne” kryjówki – na przykład jaskinie czy dziuple. 43. W dużych obiektach – choćby w piwnicach zamków – zimą spotkać można setki nietoperzy. 44. Nie wszystkie nietoperze tak samo dobrze tolerują zimno – istnieją nietoperze tak mniej, jak i bardziej ciepłolubne. 45. Jedna z najbardziej popularnych zdolności nietoperzy – echolokacja to lokalizowanie za pomocą echa. 46. Dźwięki, którymi nietoperze lokalizują obiekty w przestrzeni są dla nas niesłyszalne. 47. Słyszenie zastępuje nietoperzom widzenie. 48. Dźwięki służące do echolokacji „produkować” może tak pyszczek zwierzęcia, jak i nozdrza. 49. Dzięki doskonałej zdolności echolokacji nietoperze trudno schwytać – zwierzęta te świetnie wyczuwają zastawione na nie pułapki. 50. Badacz zajmujący się nietoperzami to chiropterolog. 51. Do złapania nietoperzy używa się specjalnych, zrobionych z cienkiego materiału siatek, których nietoperze nie są w stanie zlokalizować. 52. Przy pomocy specjalnych detektorów człowiek może usłyszeć w normalnych warunkach niesłyszalne dla ludzi dźwięki wydawane przez nietoperze. 53.„Feeding buzz” to moment nasilenia wysyłania przez nietoperza sygnałów echolokacyjnych. Następuje w momencie, kiedy zwierzę zbliża się do ofiary. 54. Innymi ssakami stosującymi mechanizm echolokacji są walenie. 55. Nietoperze używają dźwięku do wabienia swoich partnerek. 56. Nietoperze często kopulują, kiedy jedno ze zwierząt pogrążone jest we śnie. 57. Przykładami ważnych dla człowieka roślin, do których rozmnażania się pośrednio przyczyniają się nietoperze są np. banany oraz mango, a także takie przyprawy jak goździki czy ziele angielskie. 58. Nietoperze pełnią tak ważną rolę w zapewnianiu równowagi środowisku, że poznawanie ich życie wiąże się dla człowieka także z ogólnym postępem wiedzy w zakresie ekologii. 59. Nietoperze, chociaż żyją tak blisko nas, bardzo często są niezwykle trudne do wykrycia. 60. Nietoperze lubią kryć się tak w dużych jak i małych przestrzeniach – znaleźć je można tak w piwnicach, jak i ukryte w ciasnych szczelinach pod korą drzew. 61. Nietoperze owadożerne stanowią około 70% wszystkich nietoperzy świata. 62. W Polsce nietoperze są niewielkie – mniejsze od wróbla. 63. Najmniejsze polskie nietoperze ważą mniej niż jednozłotowa moneta. 64. Poza Polską z kolei nietoperze potrafią osiągać rozmiar zwierząt domowych, np. kota. 65. Cztery palce ręki nietoperza spięte są błoną lotną, natomiast kciuki są wolne i wykorzystywane np. do chwytania. 66. Wbrew obawom co niektórych nietoperzom nie zdarza się oddawać moczu, gdy wiszą głową w dół – zwierzęta te potrafią momentalnie zmienić pozycję, tak by móc zaspokoić tego typu potrzeby i nie ubrudzić się przy tym. 67. Nietoperze w swoich kryjówkach niczego nie budują ani w żaden inny sposób ich nie przekształcają. 68. Nie podgryzają one ani drzew, ani styropianu, a mimo tego niejednokrotnie są o to posądzane. 69. Okres rozrodczy nietoperzy przypada na sezon wiosenno-letni. 70. Umiejętność lotu sprawia, że nietoperze często przypisywane są do nieodpowiedniej dla nich grupy zwierząt i nie są nazywane ssakami. 71. Takie kłopoty z przyporządkowaniem nietoperzy do odpowiedniej grupy zwierząt zdradza także ich polska nazwa. „Nietoperz” to „nie-to-perz” (perz – dawne określenie ptactwa w Polsce”). Nazwa ta przypominać miała, że zwierzę to nie jest ptakiem. 72. Nietoperze w gruncie rzeczy nie mają wiele wspólnego z ptakami – nie mają piór (posiadają za to typowe dla ssaków futro), nie składają także jej (podobnie – są żyworodne tak jak ssaki). 73. Nietoperze nie wkręcają się we włosy. To tylko przesąd. 74. Nietoperz może ugryźć, uczyni to jednak raczej wyłącznie w sytuacji zagrożenia. 75. By fotografować nietoperze w Polsce, potrzebne jest stosowne zezwolenie. 76. Pomimo tego, że nietoperze potrafią przystosować się do życia w pobliżu ludzi, to gwałtowne zmiany stanu środowiska są dla nich wciąż ogromnym zagrożeniem (mogącym doprowadzić nawet do wyginięcia tych zwierząt). 77. Nietoperze nie mają wielu wrogów w środowisku naturalnym (są nimi kuny, sowy, koty i niektóre ptaki drapieżne), największym zagrożeniem dla nich pozostaje człowiek oraz katastrofy ekologiczne, których ludzie są przyczyną. 78. Mimo, że nietoperze „widzą” słysząc (echolokacja) to nie są ślepe (jak się powszechnie przyjmuje). Mają dość dobrze rozwinięty zmysł wzroku. 79. Proporcje oczu nietoperza do reszty głowy są bardzo duże. 80. Ilość komórek światłoczułych w oczach nietoperza jest porówna do ich ilości w oczach innych zwierząt nocnych, takich jak koty czy sowy. 81. Jeśli znajdujemy w pobliżu miejsca zamieszkania nietoperze, świadczy to o dobrym, czystym klimacie danego miejsca. 82. Odchody nietoperzy to doskonały nawóz. 83. Nietoperze należą do jednego z pięciu typów zwierząt, które są kluczowe dla przetrwania człowieka. W zestawieniu tym występują obok pszczół, planktonu, ssaków naczelnych i motyli. 84. Związek chemiczny, który wyodrębnia się ze śliny nietoperze ma zastosowanie lecznicze, szczególnie w przypadku zawałów (działa przeciwkrzepliwie). 85. Nietoperze nazywa się czasem potocznie „latającymi myszami”. 86. Nietoperze i ludzie mają genetycznie ze sobą więcej wspólnego, niż może się na pierwszy rzut oka wydawać (bo to przecież organizmy tak różne pod względem wyglądu). Jednym z podobieństw jest to, że nietoperz ma taki sam układ kostny, jak człowiek. 87. Jedną z różnic w budowie człowieka i nietoperza jest skóra rozpięta na kościach śródręcza i palców. 88. Nietoperze podkowce małe owijają się skrzydłami podczas hibernacji. Pozawala im na to zachowanie jak największej ilości ciepła. 89. Inne z nietoperzy – podobnie, by zachować ciepło podczas hibernacji – chowają uszy pod przedramiona. 90. Nietoperz, którego ulubionym schronieniem są dziuple drzew to „nietoperz leśny” – borowiaczek. 91. Jednym z większych zagrożeń dla nietoperzy są farmy wiatrowe. 92. Ochrona gatunkowa nietoperzy w Polsce trwa od 1952 roku. 93. Nietoperze to niezastąpiona „broń” przeciwko komarom. 94. Na południu Polski jest więcej naturalnych schronień dla nietoperzy, niż na północy, ze względu na dużą ilość znajdujących się w południowej części kraju jaskiń. 95. Jeśli zdarzy się, że nietoperz wleci do naszego domu czy mieszkania, najlepszym rozwiązaniem tej sytuacji jest zgaszenie światła, pozostawienie otwartych drzwi lub okien i chwilowe opuszczenia pomieszczenia – nietoperz samodzielnie powinien szybko odszukać drogę ucieczki. 96. W średniowieczu utrzymywano, że nietoperze żywią się padliną. 97. W Polsce z kolei jednym z wierzeń ludowych było przekonanie, że zabicie nietoperza oznaczało szybkie zamążpójście. 98. Najwięcej gatunków nietoperzy żyje w tropikach. 99. Nietoperze, w przeciwieństwie do ptaków, potrafią uderzać skrzydłami naprzemiennie oraz zmieniać kształt skrzydeł. 100. Zwierzęta te przewyższają także ptaki zwrotnością podczas lotu. 101. Niektóre z nietoperzy mogą osiągnąć w locie prędkość do 100 km/h. 102. Większa część nietoperza prowadzi osiadły tryb życia, sezonowo jednak zwierzęta te decydują się na wędrówki. 103. Niektóre z gatunków nietoperzy podczas takich wypraw potrafią pokonać odległość nawet 2000 km. 104. Najmniejszy nietoperz żyje w Tajlandii, Osiąga on wagę 2 gramów. 105. Nietoperze mogą bardzo długo żyć, osiągając nawet wiek 30 lat. 106. Największą kolonię nietoperzy odkryto w Australii (30000000 osobników). 107. Szanse, że zarazimy się od nietoperza wścieklizną, wbrew obiegowej opinii są niewielkie – na pewno nie możemy zarazić się wścieklizną tylko poprzez dotyk zwierzęcia. By pojawiło się zagrożenie chorobą, zwierzę musiałoby nas ugryźć. Nie należy więc aż tak bardzo obawiać się tych stworzeń. 108. O guano – odchody nietoperzy, mogące pełnić rolę nawozu – toczono kiedyś wojny. Za przykład można podać choćby wojnę pomiędzy Boliwią a Chile. Odchody tych zwierząt były wówczas tak cenne choćby dlatego, że stanowiły istotny składnik saletry, z której wytwarzano proch strzelniczy. 109. Znaczna ilość roślin tropikalnych w toku ewolucji przystosowała się do zapylania tylko przez nietoperze. 110. Umiejętność zwisania głową w dół nietoperze zawdzięczają specyficznej budowie kończyn – odpowiedzialne są za to specjalne blokowe połączenia między kośćmi, pazurami i więzadłami. Dzięki takiej budowie zwisanie nie powoduje wysiłku mięśni, a nietoperz nie ryzykuje przy tym szkodliwej dla jego zdrowia utraty wagi. - (liczba ocen: 18) Nietoperze stanowią bardzo poważne zagrożenie epidemiologiczne, ale są też potencjalnym źródłem informacji na temat poszukiwanych leków na niektóre choroby zakaźne. Ich unikalny system immunologiczny doskonale radzi sobie z unieszkodliwieniem noszonych wirusów. Teraz naukowcy muszą rozszyfrować zagadkę ich wyjątkowej odporności. Pożyteczne i groźne Przeprowadzona przez chińskich naukowców analiza sekwencji DNA koronawirusa 2019-nCoV wskazuje, że ich pierwotnymi nosicielami były nietoperze, które następnie zarażały węże, a te ludzi. Prawdopodobnym czynnikiem zoonotycznym (przenoszenia wirusa od zwierząt na ludzi) było spożywanie zarażonego mięsa bądź hodowla zarażonych zwierząt. Podejrzenie budzi fakt, że strefą zero epidemii z Wuhan jest dzielnica, w której jest wiele targowisk, na których można było kupić mięso różnych gatunków zwierząt. Stąd też naukowcy, poszukując zwierzęcego źródła choroby, mogą znaleźć sposób jej leczenia. W przypadku koronawirusa 2019-nCoV uwagę zwraca odporność na ten rodzaj zarazków nietoperzy podkowcowatych, które najczęściej występują w mieście Wuhan i całej chińskiej prowincji Hubei. Są to małe, zaledwie 30-gramowe ssaki z rodziny nietoperzy Chiroptera. Koronawirus 2019-nCoV nie jest pierwszym szczepem wirusowym przenoszonym przez nietoperze. Epidemie SARS i MERS były także spowodowane przez koronawirusy przenoszone na ludzi od nietoperzy, podobnie jak pomór świń. Nietoperze są jedynymi latającymi ssakami. Pełnią wiele pożytecznych funkcji: pożerają owady przenoszące choroby i są niezbędne w zapylaniu wielu owoców, takich jak banany, awokado i mango. Są również niezwykle zróżnicowaną, drugą co do wielkości grupą ssaków. 17 rodzin i około 1400 gatunków nietoperzy stanowi niemal jedną czwartą wszystkich ssaków na naszej planecie. Dotychczas opisano ok. 1100 gatunków należących do dwóch podrzędów: Megachiroptera i Microchiroptera. Pierwsze nietoperze są owocożerne i choć wydają się być nieszkodliwe dla ludzi i zwierząt, są w rzeczywistości pod względem epidemiologicznym bronią masowego rażenia, która może „eksplodować" w każdej chwili. Zadziwiająca odporność Dla mikrobiologii nietoperze są prawdziwą skarbnicą wiedzy o wirusach. Organizm jednego nietoperza może być schronieniem dla wielu różnych wirusów. Jednocześnie one same, mimo zarażenia, nie wykazują żadnych oznak choroby. Są naturalnym rezerwuarem wirusów: Marburga, żółtej febry, Kren Canyon czy Mount Elgon, które spowodowały wybuch ludzkich epidemii w Afryce, Malezji, Bangladeszu i Australii. Nietoperze uważa się także za naturalnych nosicieli i rozsiewców wirusa Ebola. Są też najczęstszymi nosicielami wirusa wścieklizny, ale w tym przypadku same stają się jego ofiarami. Autopromocja Specjalna oferta letnia Pełen dostęp do treści "Rzeczpospolitej" za 5,90 zł/miesiąc KUP TERAZ Najbardziej zdumiewa jednak fakt, że nietoperze są odporne na niemal wszystkie choroby, których są transmiterami na inne gatunki. Wirusy śmiertelne, które szybko zabijają inne gatunki, powodują u nich jedynie bezobjawowe, nieszkodliwe zakażenia. W ostatnim czasie uwaga opinii publicznej na świecie jest skoncentrowana na rozprzestrzenianiu się koronawirusa 2019-nCoV. Tymczasem nietoperze mogą spowodować epidemię o nieporównywalnie większych skutkach. Chodzi o szczególnie ciężkie zapalenie mózgu spowodowane infekcją groźnego paramyksowirusa Nipah. Okres inkubacji choroby wynosi od pięciu dni do dwóch tygodni. Pod koniec tego okresu pojawiają się objawy zaburzeń świadomości i nadmiernej senności. Po kolejnych 24–48 godzinach chory zapada w śpiączkę, której towarzyszą najczęściej silne zaburzenia oddychania. Prawie połowa chorych umiera. W przypadku laboratoryjnego potwierdzenia infekcji wirusem Nipah, wspartego wynikami tomografii komputerowej mózgu, może być zastosowane jedynie leczenie objawowe w warunkach szpitalnych – podobnie jak przy o wiele mniej groźnej chorobie wywołanej koronawirusem z Wuhan. W przypadku obu tych chorób nie ma jeszcze szczepionek ani leku o potwierdzonej skuteczności. Choroba Nipah, nawet jeżeli zostanie wyleczona, pozostawia ogromne spustoszenie w organizmie człowieka. Niemal zawsze prowadzi do poważnych i przewlekłych powikłań, które chociaż bywają utajnione, wymagają przez długie lata kontroli lekarskiej. Jedyną metodą na zabezpieczenie się przed zarażeniem się wirusem Nipah jest unikanie kontaktu z nietoperzami lub ze wszelkimi ich odchodami i wydzielinami. Należy uważać na spożywanie owoców i mięsa zwierząt hodowlanych z Azji Południowo-Wschodniej, które mogły być zainfekowane. Nietoperze wlatujące do mieszkań nie stanowią dla ludzi zagrożenia - nie wplątują się we włosy i nigdy nie atakują ludzi. Eksperci z Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody „Salamandra” tłumaczą, jak postąpić, kiedy w naszym domu zawita nietoperz. Jak co roku w drugiej połowie lipce w biurze Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody „Salamandra” i innych podobnych organizacji urywają się telefony ze zgłoszeniami „problemów” dotyczących nietoperzy. Młode nietoperze, po raz pierwszy opuszczające schronienia na strychach, czasami mylą się i trafiają pod dachy przerażonych ludzi. „«Rano zauważyłem nietoperza wiszącego na firance. Żona bardzo się go boi. Co mam zrobić?» – to jeden z najczęstszych rodzajów zgłoszeń, jakie obecnie otrzymujemy” – mówi dr Andrzej Kepel, przyrodnik z PTOP „Salamandra”. Odbywające swoje pierwsze loty, urodzone w tym roku karliki i mroczki, rzadziej także przedstawiciele innych rodzajów nietoperzy, czasami „błądzą”, i zamiast powrócić na strych czy w szczeliny w budynku, wlatują przez otwarte okno do pomieszczeń zamieszkałych przez ludzi. Hałasy pod sufitem Bywa też, że w tym okresie nietoperzowa młódź zachowuje się dość hałaśliwie, przez co właściciele domów odkrywają, że (zwykle już od około co najmniej trzech miesięcy) mają latających sąsiadów. „Praktyka wskazuje, że problemy te w miażdżącej większości przypadków skończą się w ciągu co najwyżej dwóch tygodni, gdy młode nietoperze zdobędą większe lotnicze doświadczenie, a wkrótce potem, gdy opuszczą wiosenno-letnie schronienie” – wyjaśnia dr Kepel. Nie ma zagrożenia Warto zaznaczyć, że młode nietoperze wlatujące do mieszkań nie stanowią dla nikogo żadnego zagrożenia. Zwierzęta te żywią się owadami (wg różnych szacunków – jeden nietoperz może zjeść w jedną noc dwa do trzech tysięcy komarów!), nie wplątują się we włosy i nigdy nie atakują ludzi! Mogą próbować gryźć jedynie, gdy ktoś niefrasobliwie chwyta je w gołe ręce. Po pierwsze - nie szkodzić Aby usunąć nietoperza zabłąkanego w mieszkaniu należy poczekać, aż gdzieś usiądzie lub zawiśnie. Wówczas zdecydowanym ruchem przykrywamy go jakimś pojemnikiem (pudełkiem, garnkiem itp.), a od spodu wsuwamy tekturkę czy gazetę. Tak schwytanego nietoperza można wynieść na zewnątrz i uwolnić. Przy tej metodzie jest najmniejsze ryzyko, że zrobi się zwierzęciu krzywdę. Jeśli nietoperza zauważyliśmy za dnia, z uwolnieniem najlepiej poczekać do wieczora. Źródło: PAP - Nauka w Polsce Nietoperze chociaż są jednym z najskuteczniejszych sposobów na kontrolowanie populacji latających owadów, nie zawsze są mile widzianymi gośćmi na naszym strychu czy poddaszu. Ich odchody mogą powodować realne uszkodzenia drewna, wypełniać przestrzeń bardzo nieprzyjemnym odorem swoich odchodów i moczu, a nawet wpływać na rozwijanie niektórych grzybów, które mogą powodować problemy z oddychaniem. Do tego ich obecność i charakterystyczne, nocne dźwięki w naszym domowym zaciszu, mogą bardzo skutecznie powodować ciarki na plecach. Jak odstraszyć nietoperze i trzymać je z dala od naszego strychu czy poddasza? Wszystkie nietoperze w Polsce objęte są ścisłą ochroną gatunkową. Czyli krótko mówiąc, powinniśmy dołożyć wszelkich starań, aby chronić je przed wpływem czynników zewnętrznych i dbać o to, aby nie ingerować w ich naturalne funkcjonowanie. Właśnie dlatego przygotowaliśmy 10 konkretnych metod na nietoperze, które pozwolą w niezagrażający im sposób, pomóc nam się ich pozbyć i zapobiegać gniazdowaniu w naszym domu. 1. W pierwszej kolejności przeprowadź inspekcję swojego domu W naturalnym środowisku nietoperze gniazdują we wszelkich rodzajach jaskiń, dziupli i szczelin, które dają im ciemną, bezpieczną przestrzeń i ochronę przed drapieżnikami. Z tego względu bardzo łatwo zrozumieć, dlaczego tak często możemy zauważyć nietoperze na strychu, w kominie czy w pęknięciach ścian lub w elewacji. Właśnie z tego powodu w pierwszym kroku musimy znaleźć wszystkie możliwe punkty wejścia, przez które nietoperze dostają się do naszego domu. Szczególną uwagę musimy zwrócić na wszystkie dziury, szczeliny, brakujące gonty lub dachówki, ubytki w podbitce lub szczeliny między wykończeniem a ścianą. Wszystkie takie pozornie wyglądające otwory mogą stanowić doskonałe przejście dla nietoperzy, które dodatkowo będą odgradzać je od zewnętrznych drapieżników. Poszukiwanie takich wejść powinniśmy przeprowadzić w ciepły i pogodny, najlepiej letni wieczór, tuż przed zmierzchem, ponieważ wtedy nietoperze wykazują największą aktywność i będzie najłatwiej zobaczyć, którędy się poruszają. Dodatkowo warto zwrócić uwagę na wszelkie tłuste, brązowe plamy w okolicach ewentualnych szczelin, które mogą być pozostałością po nietoperzych odchodach. 2. Zastosuj specjalną siatkę na nietoperze (lub zwykłą pcv) Siatka przeciw nietoperzom to doskonała metoda prewencyjna, która stanowią fizyczną barierę uniemożliwiającą zwierzęciu przedostanie się do środka naszego domu. Wystarczy zakupić siatkę metalową lub prostą plastikową pcv o gęstości około 5mm, którą odpowiednio przytniemy. Tak przygotowaną barierę, musimy zamontować na całej szerokości otworu i wykorzystamy ją jako zabezpieczenie potencjalnych miejsc wlotowych, które odkryliśmy przechodząc przez pierwszy punkt. Siatka PCV 5mm dostępna jest w sprzedaży na Allegro (wystarczy kliknąć w grafikę lub TUTAJ) Aby taka siatka była rzeczywiście skuteczna, musimy zakryć nią wszystkie odkryte miejsca i pozostawić w miejscu wlotowym nietoperzy na co najmniej 2 tygodnie. Taki okres jest zazwyczaj wystarczający, aby zniechęcić nieproszonych gości do kolejnych prób przedostania się do środka. UWAGA OD REDAKCJIMusimy zwrócić uwagę, aby przed zabezpieczeniem takich otworów, upewnić się, że w norze nie znajduje się żaden żywy nietoperz. Zamknięcie zwierzęcia w środku, będzie dla niego gwarantowaną karą śmierci, której musimy obligatoryjnie i bezwzględnie unikać. Naszym celem jest jedynie uniemożliwić zwierzętom powrót do swojego gniazda, nie robienie im krzywdy. 3. Spróbuj zwabić zwierzęta do do domku dla nietoperzy Domek dla nietoperzy to świetne rozwiązanie, które ma na celu stworzyć nietoperzom środowisko zastępcze. Dzięki takim budkom, zamiast całkowicie pozbywać się nietoperzy z naszej posiadłości, możemy zapewnić im schronienie w bardziej odpowiadających nam warunkach. Aby skutecznie przyciągnąć nietoperze do nowego schronienia koniecznie będziemy musieli pamiętać o kilku elementach. Przede wszystkim wciąż konieczne może okazać się zabezpieczenie naszego domu, które opisaliśmy w punktach 1 i 2, niestety nietoperze same z siebie nie zdecydują się przenieść swojego gniazda z wygodnego poddasza czy strychu. Dodatkowo musimy pamiętać, że taka budka powinna posiadać odpowiednie rozmiary – szerokość samej konstrukcji i otworu wlotowego powinna wynosić od 12 do 50 cm, a odstęp między frontem i tylną ścianką od 2 do 12 cm, co pozwoli zwierzakom komfortowo z niej korzystać. Ostatecznie prawidłowo wykonana skrzyneczka powinna być zabezpieczona przed deszczem i umieszczona najlepiej (w miarę możliwości) na południowej stronie budynku lub drzewa w ogodzie, na wysokości około 3 do 4 metrów. Budka lęgowa dla nietoperzy jest dostępna na Allegro (wystarczy kliknąć w grafikę lub TUTAJ) Dzięki odpowiedniemu schronieniu zapewnimy naszym latającym gościom komfortową swobodę i ochronę przed warunkami atmosferycznymi, które mogą utrudniać im okres lęgowy. Dlaczego warto rozważyć zainstalowanie osobnego domku dla tych zwierząt? Nietoperze stanowią ważny element regulowania środowiska i są naturalnym środkiem owadobójczym. Pojedynczy osobnik może w ciągu jednej nocy schwytać nawet kilka tysięcy komarów i innych niechcianych insektów. 4. Zredukuj źródło ich pożywienia Jak bywa w przypadku wszystkich nieproszonych zwierząt na naszej posiadłości, tak i nietoperze od swojego schronienia oczekują przede wszystkim odpowiednich warunków rozrodczych, bezpieczeństwa od drapieżników i dostępności do pożywienia. W Polsce wszystkie gatunki nietoperzy żerują na owadach, ich łupem padają przede wszystkim komary, ćmy, mrówki i chrząszcze. Oczywiście nie jesteśmy w stanie pozbyć się ich wszystkich, aczkolwiek możemy podjąć kilka kroków, aby ograniczyć liczebność owadów: pozbądźmy się części roślin atrakcyjnych dla owadów – niektóre z nich swoim zapachem przyciągają ćmy, motyle i inne insekty, możemy ograniczyć liczebność wiesiołków, cykorii, lawendy czy wierzbownicy, zrezygnujmy ze zbiornika wodnego w tym sezonie – wszystkie oczka wodne czy ogrodowe fontanny są idealnym miejscem dla wylęgania wszelkich owadów, z tego powodu powinniśmy chociaż tymczasowo ograniczyć ich obecność w naszym ogrodzie, a ewentualne podlewanie roślin przeprowadzać z samego rana,zabierzmy nocne światła z ogrodu – wszystkie lampy i inne świecące ozdoby bardzo mocno przyciągają insekty w nocy, takie skupiska są idealnym miejscem żerowania dla nietoperzy, które w jednym miejscu mogą zapełnić większość swojego nocnego zapotrzebowania,w ostateczności możemy zastosować dowolny, rozpylany środek owadobójczy – jednak ze względu na zdrowie nietoperzy i ogólną kondycję środowiska w otoczeniu naszego ogrodu, nie rekomendujemy tego rozwiązania, dużo lepszym pomysłem będzie przeniesienie nietoperzy do budki lęgowej, które opisaliśmy w punkcie 3. 5. Zastosuj odstraszacze dźwiękowe Nietoperze poruszają się, polegając na swoim słuchu i wykorzystując zjawisko echolokacji. Zwierzęta te emitują ultradźwięki, które są niesłyszalne dla ludzkiego ucha, a następnie są odbijane od powierzchni i wracają do ich uszu, tworząc swojego rodzaju wizualizację mapy dźwiękowej. Możemy wykorzystać tę zdolność i pozbyć się nietoperzy, wykorzystując specjalne odstraszacze dźwiękowe na nietoperze, które emitują dźwięki o częstotliwości podobnej do tych wytwarzanych przez te zwierzęta. Emitowane ultradźwięki skutecznie mogą zdezorientować naszych nieproszonych gości i odstraszyć ich z aktualnego miejsca żerowania oraz gniazdowania. Odstraszasz na nietoperze jest dostępny na Allegro (wystarczy kliknąć w grafikę lub TUTAJ) Taki odstraszacz wystarczy podłączyć do gniazdka i umieścić w pomieszczeniu, w którym schronienie znalazły nietoperze. Tutaj musimy pamiętać, że częstotliwości skuteczne w pozbywaniu się nietoperzy mogą być słyszalne (i również powodować niekomfortowe uczucie) przez inne domowe zwierzęta takie jak psy czy koty, a czasem i przez ludzi z bardziej wrażliwym słuchem. 6. Wykorzystaj zapachy, które będą odstraszać nietoperze Jak większość zwierząt obdarzonych zmysłem węchu, nietoperze nie lubią szczególnie silnych lub ostrych zapachów. Niektóre z nich mogą skutecznie zostać wykorzystane, aby wspomóc odstraszanie i trzymać zwierzęta na dystans. Zapachy, których nie lubią nietoperze do przede wszystkim: mentol – posiada bardzo mocny, charakterystyczny aromat, który skutecznie może wpływać na odstraszanie nietoperzy. Aby wykorzystać mentol, najłatwiej będzie zakupić olejek mentolowy i rozrobić go z wodą. Zazwyczaj wystarczy około 10-15 kropelek mentolu na litr wody. Taki pojemnik z wodą należy następnie umieścić w miejscu, w którym zauważyliśmy największą aktywność nietoperzy. fenol – kolejna z substancji o charakterystycznym zapachu, który wydaje się wyraźnie wpływać na zniechęcanie nietoperzy. Zazwyczaj zaleca się, aby rozpuścić fenol w wodzie i takim roztworem spryskać obszary, w których przebywają – to przyprawa, której zapach wydaje się wpływać równie mocno na nietoperze jak dwóch poprzednich. Aby wykorzystać właściwości cynamonu, najłatwiej będzie wymieszać jego sproszkowaną formę z ciepłą wodą, a następnie przy użyciu zwykłego spryskiwacza popsikać narażone miejsca. Oczywiście musimy pamiętać o tym, aby odstraszanie zapachami powtarzać tak regularnie jak tylko się da. Pozostawione same sobie, aromaty będą się rozmywać, przez co będą coraz mniej skutecznie odstraszać nieproszonych gości. Dodatkowo musimy pamiętać, aby nigdy nie stosować wspomnianych sprayów bezpośrednio na zwierzęta, a spryskiwać nimi powinniśmy jedynie obszary w ich otoczeniu. 7. Stwórz wahania temperatury, aby zniechęcić nietoperze do miejsca gniazdowania Nietoperze to zwierzęta, które są przywiązane do stabilnych warunków gniazdowania. Gatunki, które występują w Polsce preferują temperatury między 24-32 stopniami Celsjusza. Każde dłuższe odchylenie od tej granicy ułatwia usuwanie nietoperzy z domu. Najprostszym sposobem na zmianę panującej temperatury będzie nagrzanie pomieszczenia, w którym zauważyliśmy gniazdujące ssaki. Aby tego dokonać najłatwiej będzie umieścić na strychu grzejnik elektryczny, którym nagrzejemy całe otoczenie. Należy zwrócić uwagę, aby siły grzewcze były wystarczające do doprowadzenia do temperatury w okolicach 32 stopni. Musimy również pamiętać o konieczności utrzymywania wysokiej temperatury przez kilka dni, aby ciepło pomogło nam odstraszyć nietoperze. Dlatego zawsze należy kontrolować pracę grzejnika i dbać o ogólne bezpieczeństwo otoczenia. 8. Wykorzystaj proste, błyszczące ozdoby lub folie jako odstraszacze nietoperzy Większość zwierząt, a tym bardziej nietoperze, nie przepada za błyskami i jasnym światłem. Wszystkie, szczególnie nieregularne, odblaski powodują, że zwierzęta stają się zdezorientowane, a następnie niespokojne i nadmiernie czujne, wyczekując nagłego nadejścia drapieżnika, przez co nie mogą spokojnie odpoczywać. Bardzo dobrym sposobem, aby pozbyć się nietoperzy będzie więc wykorzystanie właściwości folii aluminiowej, ozdób świątecznych czy niewielkich lusterek. Ich odblaskowa powierzchnia i nieregularne trzaski mogą stanowić skuteczny dobry sposób na zniechęcenie i pozbycie się nietoperzy z aktualnego miejsca gniazdowania. Dodatkowo lusterka możemy dodatkowo rozmieścić w taki sposób, aby w ciągu dnia odbijały promienie słoneczne bezpośrednio w miejsce, w którym śpią nietoperze. 9. Zastosuj jasne, migające światła Nietoperze są najbardziej aktywne w nocy, kiedy to żerują na latających insektach. Jak już wspominaliśmy wcześniej, w ciągu jednej nocy jeden osobnik potrafi wyłapać nawet kilka tysięcy owadów, z tego też powodu nie trudno wyobrazić sobie ilość wysiłku, którą musi on poświęcić dla pełnego nasycenia. Po takiej nocy nietoperze potrzebują snu i odpowiedniego odpoczynku w swoim zaciemnionym i wolnym od promieni słonecznych gnieździe. Właśnie ten element możemy zmienić, aby skutecznie zniechęcić nietoperze do ich aktualnego miejsca gniazdowania. Zaraz po zmierzchu, kiedy latający goście opuszczą swoje schronienie, możemy tuż pod miejscem ich gniazdowania umieścić mocne światło (najlepiej z reflektora stroboskopowego lub dowolnej mocniejszej latarki z trybem migania) skierowane bezpośrednio na miejsce ich odpoczynku. Tak przygotowaną pułapkę świetlną należy zostawić na całą noc. Nietoperze, które wrócą do swojego schronienia po wyczerpującym okresie polowania, nie będą w stanie spokojnie zapaść w sen i odpocząć ze względu na migające światło, przez co będą zmuszone poszukać innego noclegu. Taki zabieg może być konieczny do powtórzenia kilka razy, jednak z czasem powinien całkowicie zniechęcić nietoperze do gniazdowania w aktualnym miejscu. 10. Rozwieś w narażonych miejscach naftalinowe kulki na mole Kulki na mole, w których naftalina jest główną substancją czynną, to bardzo dobry zapachowy odstraszacz nietoperzy. Cząsteczki naftaliny, które będą unosić się z powietrzem, powinny wywołać niekomfortowe uczucie u tych latających zwierząt, skutecznie zniechęcając je do gniazdowania w aktualnym miejscu. Kulki na mole z naftaliną są dostępne na Allegro (wystarczy kliknąć w grafikę lub TUTAJ) Tutaj oczywiście musimy mieć na uwadze, że im większą przestrzeń potrzebujemy pokryć zapachem naftaliny, tym więcej tego typu kulek będzie nam potrzebne. Na każdy metr kwadratowy przestrzeni będziemy potrzebować 1g aktywnej naftaliny. Dodatkowo powinniśmy pamiętać, żeby tego typu zapachowy odstraszacz trzymać z dala od dzieci i innych członków rodziny, więc powinniśmy ją stosować tylko w rzadko uczęszczanych pomieszczeniach, podwieszając kulki najlepiej przy samym suficie. UWAGA OD REDAKCJI:Kulki z naftaliny są dobrym sposobem, aby tymczasowo odstraszyć nietoperze. Musimy jednak pamiętać, że w momencie, kiedy zapach i jej cząsteczki się rozproszą, nasi nocni intruzi najprawdopodobniej wrócą do wcześniejszego schronienia. Dlatego zaraz po ich odstraszeniu, powinniśmy zabezpieczyć wszystkie możliwe szczeliny wlotowe. Co zrobić, jeżeli zauważyłem, że nietoperze zimują w moim domu w środku zimy? W takim przypadku musimy zostawić nietoperze w spokoju do okresu naturalnego wybudzenia i dopiero wtedy możemy podjąć kroki, które zabezpieczą naszą posiadłość przed przyszłym gniazdowaniem. Nietoperze są zwierzętami, które cały okres od wiosny do lata żerują, aby odłożyć odpowiednią ilość tłuszczu potrzebną na zimową hibernację. Naszym obowiązkiem jest pozostawienie zwierząt bez ingerowania w ich otoczenie, ponieważ jakiekolwiek próby ich wybudzenia, mogą spowodować nadmierny wydatek energetyczny i drastycznie ograniczyć szansę na przeżycie. Jednak nie musimy się obawiać – w okresie zimowym, ssaki te są praktycznie całkowicie otępiałe i nie żerują w środku nocy, dlatego istnieje ogromna szansa, że nawet nie spostrzeżemy ich obecności.

czy odchody nietoperza są szkodliwe